http://www.mkd.mk/kolumni/makedonija-sepak-ne-mozhe-da-pomine-preku-generalnoto-sobranie-vo-on
Македонија, сепак не може да помине преку Генералното собрание во ОН
Добро е што Јанев се обидува да полемизира околу можноста да си го вратиме името преку Генералното собрание на ООН ама е срамно, јадно, жалосно и недолично што, во недостаток на аргументи, користи лични навреди и дисквалификации. Да се зборува за „мотивите на Ристо Никовски и името“ е, во најмала мерка – непристојно. Јанев треба да објасни и каде согледал „провокативност“ во објавениот текст.
Прво, воопшто не е точно дека некогаш сум ја подржувал процедурата за која тој се залага преку ГС на ООН. Факт е дека не само генерално, туку и конкретно, со пораки до врвот на земјата, го подржував да биде вклучен во нашите експертски тимови како истражувач на системот на ООН. Меѓутоа, тоа во никој случај не е доволно за посеопфатно разбирање на проблемот со нашето име. ООН е само дел од истиот. Прашањето е пред сè од дипломатски и политички, а не од правен карактер, иако наш интерес е тоа да се води токму во тој правец при што хашката пресуда треба да има клучно значење. Продолжувам да му одавам признание за откритието од 1948 година дека не смеат да се прошируваат условите за прием во ООН.
Второ, апсолутно е неважно дали има два или три додатни услови при нашиот прием во ООН. И јас долго време зборував за два, а сега е првпат да бидат посочени три. За жал, толку се: 1) не можеме да влеземе со нашето име; 2) мораме да прифатиме/проголтаме референца (наш успех е што формално ја игнориравме и таа нас не не обврзува, што е исклучително важно) и 3) да бараме решение за разликата.
Ова е маргинално прашање и тука ниту има ниту треба „научно“ тумачење, што нашироко го „елаборира“ Јанев.
Трето, апсолутно е неточно, неосновано и измислено тврдењето на Јанев дека Македонија е „деноминирана“, што е синоним за прекрстена, во системот на ООН. Референцата е форма, код… како да ни се обраќаат. Ништо повеќе.
Четврто, користењето на терминот „референцата БЈРМ“ е класично мешање на тезите од страна на Јанев. Референцата е „поранешна југословенска Република Македонија“. “П“ од “поранешна“ и “ј“ од “југословенска“ се мали букви што е најдобар доказ дека не е во прашање деноминација. Мали букви не можат да бидат дел од име. Користењето на кратенката “бјРМ“ е, макар – навредливо. Таа е бесмислена и нејзината употреба е најдобар илустратор за капацитетот на тие што ја користат. Тоа е исто како Обединетото Кралство на Велика Британија и Северна Ирска да го наречеш – UKOGBANI (United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland).
Петто, нема никаква наша обврска за преговори во документите на СБ на ООН, Јанев. Резолуцијата 817/93 – “ги потикнува страните да продолжат да соработуваат со… за да дојде до брзо надминување на нивната разлика“. Истото воопшто не имплицира дека ќе дојде и до договор меѓу двете страни. Зарем е можно некому кој го следи овој проблем да не му е јасно дека во ООН нема израз „преговори“? Нимиц никогаш не го користи тој термин. Грција, нормално, постојано зборува за „преговори“ бидејќи така и одговара. Сака ние да „преговараме“ за нашето име. Тоа никого не обврзува, освен тие што јас подржуваат. А мислењето на Јанев дека разговорите кои се водат (медијацијата), според неговата правна логика, биле во основата – преговори, не вреди ни пет пари. Тоа е исто како да тврдиш дека и поздравување со жена е всушност – секс!
Шесто, немаат никаква врска тврдењата на Јанев дека референцата е само за системот во ООН, иако е таа така дефинирана. По логиката на нештата, во спорни ситуации, како за нашето име, сите го следат решението во ООН. Така, тоа станува неизбежна општа пракса. Заклучокот на Јанев – „ние дефинираме (кој ние?) два нелегални услови, првиот е во внатрешната административна јурисдикција на ОН, а вториот е во сферата на општиот правен поредок и има универзално значење“ е чукање на празна слама. Доказ за тоа се двете варијанти за решавање на спорот кои водат во иста насока. Едната е ново име за земјата да договориме со Грција. Ако направиме таква глупост, нормално е дека цел свет ќе го користи истото. Нели, ние сме се согласиле. Кој друг би требало да биде поголем Македонец од нас, па да го оспорува нашето прифаќање? Другата варијанта е целиот галиматијас да заврши каде и почна – во СБ на ОН. Цел свет ќе ја прифати новата резолуција. Арно ама, и таму не можат да не прекрстат – без наша согласност! Значи, пак, нема решение. Токму затоа се и овие маки на Нимиц, Вашингтон, Брисел… да не кутнат. Ништо не ни можат без наша согласност.
Седмо, ако Јанев мисли дека за нелегалниот наш прием е одговорен (само) СБ на ООН и дека зад тој криминал не се кријат одредени земји – тогаш нема за што да дискутираме! За него е, значи, виновен – Бутрос Бутрос Гали, тогашниот генсек? И, никој друг! Сепак, не е така. Предлогот за резолуцијата 817/93 е на Франција, Велика Британија и Шпанија. Тие се татковците на проектот. Главните виновници. А, доколку САД биле против, или имале и најмала резерва, такво нешто не можело да помине. Така, Јанев, фукционира СБ на ООН. Таму нема ништо безлично. Зад секоја чекор, зад секоја политика, резолуција – некој мора да стои. Сите тие означуваат и демонстрираат одредени интереси. Во тоа е борбата во СБ. Администрацијата си останува само – завеса!
Осмо, само начелно можеме да се сложиме дека најголемата одговорност за грубото кршење на Повелбата (Уставот) на ООН лежи во администрацијата на ООН. Ако некој мисли дека тоа ненамерно и несвесно го направија САД, Франција, ВБ… максимално се лаже. Меѓутоа, ако се знае, Јанев, дека таму постои и некој кој ги движи (скоро!) сите конци, тогаш работите стануваат појасни. За потврда, само да спомнеме дека Гали скоро цели шест месеци, надвор од сите процедури, во фиока го држеше барање на Македонија за членство. Сам ли го направи тоа тој? По своја волја, интерес?
Девето, тврдењето на Јанев дека „поголем број држави“, ако знаеле дека се крши Повелбата на ООН не би гласале (против Македонија) е сосема наивно. А, што, членките на НАТО, кои се сите угледни земји, не знаат дека не се почитува хашката пресуда и игнорира меѓународен договор и (само!?) затоа ја блокираат Македонија? Знаат, многу добро знаат, Јанев, ама така функционира светот. Доминира силата, а не правдата. Твоите во Србија велат – сила Бога не пита.
Десето, проблемот со името, од самиот почеток, е третирано како безбедносно прашање. Во резолуцијата 817/93 се вели дека прашањето – „треба да се реши со цел да се зачуваат мирот и добрососедските односи во регионот“! Сè е кажано. Секое друго толкување е извадено од ракав.
Единаесто, ако Јанев смета дека Грција е таа што ја блокира и уценува Македонија сите овие 20 и кусур години, а не некој многу поголем и позначаен од неа – тоа е негово право. Тоа, меѓутоа, нема врска со вистината. Ако фрли и бегол поглед на мојата книга, која чинам му ја подарив – „Улогата на САД во македонските голготи (1991 – 2013)“, многу работи ќе му станат појасни. Секако дека не се работи за некаков заговор против Македонија. Во прашање се регионалните интереси на САД. Ништо повеќе, ниту помалку.
Дванаесто, да спомнеме дека може да се дискутира за нашата обврска да не ја покренуваме легалноста на нашиот прием во ООН сè додека е во сила Привремената спогодба. Во крајна линјија тоа би зависело од толкувањето кое би го дале САД, како нејзини творци. А какво би било тоа, не треба да има дилеми.
Тринаесто и последно, ама не и баксузно, Јанев ги игнорира главните аргументи зошто немаме услови да успееме преку ГС на ООН. Тоа се:
а) дека САД веднаш ќе ја стопираат процедурата во ГС со образложение дека се работи за безбедносно прашање кое мора да помине прво низ СБ. И да не е така, тие не само што можат, туку и сигурно ќе го сторат тоа. Таков им е маневарскот простор. И Садам Хусеин немаше оружје са масовно уништување, ама…
б) Јанев само попатно спомнува дека медијацијата не морала да биде прекината сè до барањето на советодавно мислење што е чиста импровизација и хипотеза. Тоа дури и би можело да е така, ама само ако спротивставени страни би биле Самоа и Белизе. Кога се САД во игра како главен играч, приказната е поинаква. Важи правилото за Садам Хусеин! Значи, апсолутно е неспорно дека пред да се тргне во авантурата наречена ГС мора да се откаже Нимиц;
в) дека воопшто не е сигурно какво мислење ќе даде Судот во Хаг и кое, многу лесно, ќе биде против Македонија;
г) дека и самото гласање во ГС, ако до тоа дојд,е а изгледите не се ниту теоретски, може да биде неповолно за Македонија. Да се случи масовна апстиненција;
д) Јанев воопшто не го есапи односот на Вашингтон, Брисел, Париз, Берлин, Лондон… кон еден ваков исчекор. Сметката е очигледно направена без крчмарот. Откако ќе се помисли за ваков потег , прво мораат да се реализираат детални, суштински, сеопфатни… консултации со сите важни земји. Ако главните се против, а тоа е сосема сигурно, треба да се седи мирно. За да се избегне – модро;
ѓ) ако се гледаат само правните аспекти и тоа во рамките на светската организација, со игнорирање на политичките и дипломатските димензии на спорот, може да се дојде само во ќор-сокак. Никаде подалеку;
е) постапката која ја предлага Јанев е симулирање на силен земјотрес при што не се разработени ниту мал дел од опасностите кои ќе се појават. Во прашање е изгледа личен интерес да се тргне во нешто големо, без да се согледа ризикот кој може да и донесе ненадоместливи штети на државата. И, ако се прифати еден таков опасен експеримент, макар начелно, прво што ќе мора да се направи и сеопфатна анализа на постапката направена од првокласна светска консултантска куќа или избрана група на врвни странски експерти. Тие, се разбира, и би го воделе случајот и би ја преземале одговорноста. Не кој билој. Успехот во Хаг е резултат пред сè на странските експерти.
Ристо Никовски